TUVALET EĞİTİMİ

  EBEVEYN

TUTUMLARI VE ÇOCUĞUN KİŞİLİK GELİŞİMİNE ETKİSİ

Yıllar boyunca pek çok ebeveyn ile tanıştım ,hepside çocuk büyütmenin zorluklarını onlar için her şeyin en iyisi istediklerinden bahsettiler. Bütün ebeveynler çocuklarının mutlu ,başarılı doyurucu bir geleceğe sahip olmalarını ister. Peki tüm bu özelliklere sahip olmaları için neler yapar ne kadarı doğru yaparlar. Gelecek nesilleri yetiştiren siz anne babaların çocuk eğitimi yönünden insan ilişkileri ve iletişim yönünden, bilgili, bilinçli ve duyarlı olması çok önemlidir. Bunun için anne babanın yaklaşım tarzı, tutumu en büyük etkendir. Gelin birlikte bakalım bu tutumlar nelerdir…

BASKICI – OTORİTER TUTUM

                                                          

  Baskıcı ebeveyn, çocuklarının davranışlarını, hiç esnemeyen, mutlak ölçütlere göre biçimlendirme, denetleme ve yargılama eğilimindedir. Çocuğa olur olmaz kurallar koyma ve yaşanmaz kurallar ile çocuğu yetiştirme ön plandadır. Sıkı eğitim ve disiplin uygulayan ebeveynler, çocuğu kendi tasarladıkları bir kalıba göre yetiştirmek amacını güderler. Çocuğun hata ve yanlış yapma hakkı yoktur. Çocuk, sıkı bir denetim altında tutularak en küçük yanılgı ve hataları gözden kaçmamakta, bunların üzerinde önemle durulmakta ve düzeltilmesi istenmektedir. Çocuktan kurallara sorgulamadan uyması beklenir. Böyle aileler fiziksel cezayı ön planda kullanmakta ve çocuklara kendilerini yönetme fırsatı vermemektedir. Anne baba isteklerinden ödün vermez çünkü onlar hep haklıdır. Çocuğunu anlama onun seviyesine inme çabasını göstermezler.  

Otoriter Tutumla Yetiştirilen Çocuk; 

• Akranlarına kıyasla sosyal ve iletişim becerileri ile girişimcilik yeteneklerinin zayıf olduğu görülür.
• Özgüveni hemen hemen yok gibidir.
• Sürekli eleştirildiği için aşağılık duygusu geliştirebilir.
• Kibar, sessiz, uslu, dürüst olmasına rağmen küskün, çekingen, kolay etkilenebilen, huysuz ve aşırı hassas bir yapıya sahip olabilmektedir.
• Boyun eğici ya da tam tersi isyankar da olabilir.

                           

AŞIRI KORUMACI TUTUM

   Ebeveynin aşırı korumacı tutumu, çocuğa gereğinden fazla kontrol ve özen gösterilmesi anlamına gelir. Koruyucu tutum daha çok anne-çocuk arasında gözlenir. 8-9 yaşlarına geldiği halde, yemeğini annesinin yedirmesini bekleyen, 11-12 yaşlarında ana-babasıyla aynı yatağı paylaşan hatta annesi tarafından yıkanan çocuk örnekleri vardır. Böyle bir ortamda, annenin iç içe geçmiş beraberliği, çocukta bir anne bağımlılığının oluşumuna neden olabilir.

Koruyucu Tutumla Yetiştirilen Çocuk;

• Her sorun anne baba tarafından çözülmüş, çocuk bunları yaşama ve öğrenme fırsatı bulamamıştır.
• Toplumsal gelişimi engellenmiştir ve bu da çocuğun arkadaş ilişkilerini olumsuz etkileyebilir ve arkadaşları tarafından dışlanmasına neden olabilir.
• Neyi yapıp, neyi yapamadığını bilemez.
• Aşırı bağımlı, pasif, beceriksiz ve özgüvensizdir.
• Çocuk kendini ve hayatı tanıyamaz.

AŞIRI HOŞGÖRÜLÜ TUTUM

→ Aşırı Hoşgörülü Tutum: Bu yaklaşım içerisinde olanlar, çocuklarının karşısında teslim olan, onların ısrarlı isteklerini yerine getiren, onları şımartan, onlara fazlasıyla özgürlük tanıyan, kolaylıkla boyun eğen ana-babalardır.

     Böyle bir ortamda sosyal gelişim yetersizdir. Aşırı hoşgörülü ana-babalar, çocukları ne isterlerse yapılmasına izin verir. Bunun sonucu olarak, böylesi ailelerin çocukları, hiçbir zaman kendi davranışlarını kontrol etmeyi öğrenemezler. Her zaman kendi yollarının izlenmesini, isteklerinin gerçekleştirilmesini beklerler.

     Bu tür çocuk merkezli ailelerde çocuğun benmerkezciliği körüklenir. Sosyal gelişmesinde gecikmeler görülür.

    

Aşırı Hoşgörülü Tutumla Yetiştirilen Çocuk;

• Yetersiz sosyal gelişim sonucu, arkadaşları arasında kabul görmeyen, dışlanan bir birey olur.
• Nadiren başkalarına saygı duymayı öğrenebilir ve kendi davranışlarını kontrolde zorlanır.
• Okula uyum sağlayamayan, evde ana-babasını yönetmeye çalışan, doyumsuz, bencil, kendine güveni olmayan, diğer kişilere aşırı bağımlı bir kişi olabilir.

                DESTEKLEYİCİ-YETKİLİ VE GÜVENİLİR TUTUM

  Ebeveyn tutumları içinde en ideal olanıdır. Bu tür ebeveyn yaklaşımında, ana-baba çocuklarını destekler ama bunun yanında sınırlarını koymayı da ihmal etmez ve onların hareketlerini kontrol eder. İstek ve görüşlerini açık ve anlaşılır bir şekilde dile getiren ebeveyn, çocukla sıcak bir iletişim içindedir. Çocuğuyla bire bir ilişki içindeyken ona karşı ilgilidir ve ona aktif dinleme uygular. Böyle bir ana-baba yaklaşımı, çocuğa başarılı bir sosyal gelişim için gerekli olan ortamı hazırlamış olur. Çocuğu olduğu gibi kabul eden, onu destekleyip yüreklendiren aile üyeleri, çocuğun benlik saygısının tohumlarını eker. Çocuğun kendi olarak gelişmesine, kendine özgü anlayış ve görüşlerini ifade etmesine olanak sağlar.

Desteleyici-Yetkili ve Güvenilir Tutumla Yetiştirilen Çocuk;

• Sosyal gelişim açısından yeterli, özgüvenli ve sorumluluğunun bilincindedir.
• Kendi başına karar verme ve verdiği kararın sorumluluğunun yüklenmesini öğrenmiştir.
• Daha bağımsız bir kişilik geliştirirler; kendi haklarını ve çıkarlarını koruyabildikleri      gibi, işbirliği ve dayanışma içine girebilirler.
• Kendine ve çevresine saygılı, sınırlarını bilen, aktif, girişken, sağlıklı ilişkiler kurabilen, saygılı, hoşgörülü, uyumlu bir birey olarak yetişir.